جستجو


منوي اصلي
مقالات سایت
· چگونگي طراحي و كاربرد زرقاله
· جمشید کاشانی
· ایران و اختر شناسی در جهان
· شیخ بهایی
· The heritage of ancient Iranian astronomy
· آموزش استرلاب
· شمس الدين محمد خفري
· پژوهشی بر آنتن فضایی تداخل سنج لیزری (LISA)
· بررسی بزرگترین آشکارسازهای تداخل سنج لیزری امواج گرانشی جهان
· چگونگي طراحي و ساخت استرلاب زورقي
· ابزارهاي نجومي رصدخانه مراغه
· چگونگي طراحي و ساخت صفحه ميزان عنكبوت در استرلاب
· چگونگی طراحی و ساخت ربع ساعتی معوجه
· طيف نگاری نجومی و محاسبه سرعت دوران سيارات
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره کرکس
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره دُم شیر
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره جلودار
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره‌ی "بازوی راست"
· کوشیار گیلانی
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره قلب الاسد
· استرلاب، تغییرات و تکامل آن در ایران
· مشاهده ساختار نامتقارن در جو ناهید با استفاده از پردازش تصویر
· نورسنجی ستاره متغیر XZ Dra
· چگونگی طراحی و کاربرد استرلاب مسطری
· تفکیک ستاره از کهکشان با استفاده از پارامتر انتقال به سرخ اجرام در شبکه عصبی چند لایه پرسپترون
· طراحی یک سیستم مبتنی بر شبکه عصبی MLP در تفکیک ستاره از کهکشان با استفاده از پارامتر انتقال به سرخ
· Describing the theory of Earth's rotation by using four kind of astrolabe
· Spectroscopy of fast rotating stars, with small telescopes
· نقش غیرقابل انکار دانشمندان ایرانی در پایه‌گذاری علم نجوم
· آیا نخستین گام برای ستاره شناسی، خریدن تلسکوپ است؟
· طیف سنجی ستاره گامای ذات الکرسی و بررسی ساختار ستارگان Be
· بررسی اختروش‌ها به عنوان شمع‌های استاندارد کیهانی
· مطالعه تطبیقی نقوش استرلاب عهد صفوی و استرلاب دوره معاصر
· نقدی بر نظریه تعیین ابتدای فصل‌ها در آتشکده نیاسر
· History and kinds of astrolabe in the Middle East and its use in Armenia
· بازشناسی و بازخوانی ملاحظات نجومی در طرح‌اندازی میدان نقش جهان اصفهان
موقعيت فعلي ايستگاه فضايي
پیگیری اخبار

ایمیل خود را برای پیگیری اخبار وارد کنید:


تصوير زنده حركت ابرها
جمشید کاشانی
غیاث الدین جمشید کاشانی



جمشید کاشانی ملقب به غیاث الدین


جمشید بن مسعود بن محمود طبیب کاشانی ملقب به غیاث‌الدین که در غرب به الکاشی(al-kashi) مشهور است. ریاضی‌دانی برجسته و ستاره‌شناس و محاسبی ماهر و زبردست بود. آلات رصدی دقیقی اختراع کرد و از حدود سال 784 خورشیدی (808 قمری و 1406 میلادی) تا پایان عمرش یعنی سال 808 خورشیدی(832 قمری و 1429 میلادی) فعالیت علمی داشته است. در دوران فعالیت علمی‌اش به تالیف کتاب‌های متعددی در زمینه ریاضیات و نجوم پرداخته است مهم‌ترین این آثار او در زمینه ریاضی عبارت‌اند از: مفتاح الحساب، رسالهٔ محیطیه و رسالهٔ وتر و جیب.

برجسته‌ترین ابداعات او در ریاضیات ابداع و ترویج کسرهای اعشاری به قیاس با کسرهای شصتگانی که در ستاره‌شناسی متداول بود. محاسبهٔ عدد پی تا شانزده رقم اعشار به نحوی که تا صد و پنجاه سال بعد کسی نتوانست آن را گسترش دهد: 2π=6.2831853071795865 و محاسبهٔ سینوس زاویهٔ یک درجه با روش حل پی‌درپی نوعی معادلهٔ درجه سوم است. محاسبه سینوس (جیب) زاویهٔ یک درجه با روش ابتکاری حل یک معادلهٔ درجه سوم: sin1=.0174524064372835103712 هفده رقم اعشاری عدد به دست آمده با مقداری که امروزه محاسبه می‌شود هم خوانی دارد. در واقع کاشانی مقدار سینوس یک درجه را تا ده رقم صحیح شصتگانی حساب کرد. از جمله مهم ترین فعالیت های او در زمینه ریاضی است.

او در حدود سال 800 خورشیدی (۸۲۴ قمری و ۱۴۲۱ میلادی) به دعوت الغ بیک از کاشان به سمرقند رفت و مدیر رصدخانهٔ سمرقند و مورد احترام ریاضی‌دانان و ستاره‌شناسان سمرقند بود.

جمشید کاشانی علاوه بر آن فعالیت های بسیار درخشانی در زمینه اخترشناسی انجام داده است. که از آن جمله می توان همکاری در طراحی و ساخت یک استرلاب به قطر یک ذرع همچنین همکاری در ساخت رصدخانه سمرقند را نام برد. رصدخانه سمرقند با الگوبرداری از رصدخانه مراغه ساخته شده بود و هنوز قسمتهایی از آن پابرجاست. اختراع دو ابزار اخترشناسی به نام های «طبق المناطق» و «لوح اتصالات» برای محاسبه زاویه بعد خورشید، ماه و سیارات که کتاب نزهت‌الحدائق در شرح آن است از جمله کارهای او است. مهمترین تالیفات جمشید کاشانی در زمینه اخترشناسی علاوه بر کتابهای فوق شامل کتاب سُلم السماع(یا نردبان آسمان) به زبان عربی، رساله در شرح آلات رصدی به زبان فارسی، رساله مختصری در علم هیئت به زبان فارسی، زیج (زیگ) خاقانی که در تصحییح زیج ایلخانی نگاشته شده و زیج تسهیلات است.

او در چهارشنبه 10 تیر 808 خورشیدی (برابر با ۱۹ رمضان ۸۳۲ قمری و 22 ژوئن ۱۴۲۹ میلادی) هنگامی که برای رصد به حومهٔ سمرقند رفته بود درگذشت.

در راستای شناسانیدن جايگاه علمي اين اخترشناس ايراني ایرج صفایی از طرف رصدخانه دانشگاه كاشان اقدام به راه اندازي  مركز بايگاني ، پژوهش و نشر ميراث علمي جمشيد كاشاني نموده همچنين ایشان استرلاب زرقاله كه در آثار جمشيد كاشاني به آن اشاره شده است را با هزینه شخصی احيا نموده و فعاليتهاي پژوهشي ديگري را نيز در دست اقدام دارد.

تندیس جمشید کاشانی در دانشگاه کاشان

 

نگارش: ایرج صفايي




دریافت آگاهی بیشتر در

                  مرکز بایگانی ، پژوهش و نشر میراث علمی جمشید کاشانی در رصدخانه دانشگاه کاشان


همچنین  متن مقاله

                 نگاهی به عملکرد علمی جمشید کاشانی در دانش اخترشناسی













کلمات کليدي : غياث الدين جمشيد كاشاني اخترشناس رياضيدان alkashi

© کپی رایت توسط : رصدخانه دانشگاه کاشان (کلیه حقوق مادی و معنوی مربوط و متعلق به این سایت است.)
برداشت مطالب فقط با اجازه کتبی و ذکر منبع امکان پذیر است .

نوشته شده در تاریخ : 29 فروردين ماه ، 1388 (15288 مشاهده)

[ بازگشت ]
  

PHPNuke Farsi [MT Edition] Project By PHPNuke.ir
مدت زمان ایجاد صفحه : 0.22 ثانیه