جستجو


منوي اصلي
مقالات سایت
· چگونگي طراحي و كاربرد زرقاله
· جمشید کاشانی
· ایران و اختر شناسی در جهان
· شیخ بهایی
· The heritage of ancient Iranian astronomy
· آموزش استرلاب
· شمس الدين محمد خفري
· پژوهشی بر آنتن فضایی تداخل سنج لیزری (LISA)
· بررسی بزرگترین آشکارسازهای تداخل سنج لیزری امواج گرانشی جهان
· چگونگي طراحي و ساخت استرلاب زورقي
· ابزارهاي نجومي رصدخانه مراغه
· چگونگي طراحي و ساخت صفحه ميزان عنكبوت در استرلاب
· چگونگی طراحی و ساخت ربع ساعتی معوجه
· طيف نگاری نجومی و محاسبه سرعت دوران سيارات
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره کرکس
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره دُم شیر
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره جلودار
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره‌ی "بازوی راست"
· کوشیار گیلانی
· اندازه گيری سرعت چرخش محوری ستاره قلب الاسد
· استرلاب، تغییرات و تکامل آن در ایران
· مشاهده ساختار نامتقارن در جو ناهید با استفاده از پردازش تصویر
· نورسنجی ستاره متغیر XZ Dra
· چگونگی طراحی و کاربرد استرلاب مسطری
· تفکیک ستاره از کهکشان با استفاده از پارامتر انتقال به سرخ اجرام در شبکه عصبی چند لایه پرسپترون
· طراحی یک سیستم مبتنی بر شبکه عصبی MLP در تفکیک ستاره از کهکشان با استفاده از پارامتر انتقال به سرخ
· Describing the theory of Earth's rotation by using four kind of astrolabe
· Spectroscopy of fast rotating stars, with small telescopes
· نقش غیرقابل انکار دانشمندان ایرانی در پایه‌گذاری علم نجوم
· آیا نخستین گام برای ستاره شناسی، خریدن تلسکوپ است؟
· طیف سنجی ستاره گامای ذات الکرسی و بررسی ساختار ستارگان Be
· بررسی اختروش‌ها به عنوان شمع‌های استاندارد کیهانی
· مطالعه تطبیقی نقوش استرلاب عهد صفوی و استرلاب دوره معاصر
· نقدی بر نظریه تعیین ابتدای فصل‌ها در آتشکده نیاسر
· History and kinds of astrolabe in the Middle East and its use in Armenia
· بازشناسی و بازخوانی ملاحظات نجومی در طرح‌اندازی میدان نقش جهان اصفهان
موقعيت فعلي ايستگاه فضايي
پیگیری اخبار

ایمیل خود را برای پیگیری اخبار وارد کنید:


تصوير زنده حركت ابرها
اخترشناسي : استرلاب زورقي سند افتخار پيشرفت دانش اخترشناسي باستاني ايران
ابزارهاي نجوم قديم

كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان اقدام به ساخت نوعي استرلاب منحصر به فرد با نام استرلاب زورقي نمود.



مهندس صفايي، پژوهشگر علم نجوم و سازنده اين ابزار كه قبلا نيز استرلاب زرقاله را ساخته و مقالاتي در مورد آن ارائه نموده،  استرلاب زورقي از جنس برنج و با قطر ‪ ۲۸‬سانتيمتر طراحي و ساخته است.  مهمترين علامت و ويژگي اين استرلاب  كاركرد آن بر اساس حركت وضعي زمين مي باشد. و نشان دهنده اين واقعيت است كه حدود يكهزار سال پيش ايرانيان علاوه بر كروي بودن زمين به حركت وضعي آن هم اعتقاد داشته اند. هرچند در كتابها و مقالات اشاره به چنين ابزاري مي شده ولي تاكنون كسي نسبت به احياي آن اقدام ننموده است. در زمستان 1387 يك دانشمند هلندي به نام پروفسور هوخندايك با همكاري دكتر محمد باقري از بنياد دايره المعارف اسلامي اقدام به برگزاري كارگاه آموزشي با همين موضوع در ايران نمود. و انگيزه اي شد تا كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان در خصوص احياي اين ابزار اقدام نمايد. اين ابزار با هزينه شخصي و براي عرض جقرافيايي 32 درجه شمالي طراحي گرديده است. در شكل زير اين استرلاب زورقي در مقايسه با يك استرلاب مسطح كه البته در اندازه كوچكتر ساخته شده را مي بينيد:

 

 

سازنده اين ابراز نجومي  حدود ‪ ۹‬سال در زمينه اخترشناسي باستاني و مخصوصا ابزارهاي نجوم قديم همچون استرلاب و ساعت آفتابي فعاليت نموده است. در طراحي و ساخت استرلاب زورقي كاربردهاي زيادي نيز نسبت به نمونه‌هاي قديمي موجود بر آن بيفزايد. اين ابزار نجومي با طراحي و هزينه شخصي انجام گرفته و با توجه به تغيير جزئي ساختار آسمان مشابه آن براي استفاده در قرن حاضر در ايران و حتي جهان ساخته نشده است. و تنها نمونه هاي ساده شده مقوايي توسط سازنده اين ابزار و نيز پروفسور هوخندايك طراحي شده است.ايشان همچنين اقدام به طراحي و ساخت چند ابزار نجوم قديم نموده اند كه از جمله به موارد زير مي توان اشاره نمود:

- طراحي و ساخت زرقاله
- احياء ، طراحي و ساخت استرلاب زورقي
- طراحي و ساخت استرلاب مسطح
- طراحي و ساخت ساعت آفتابي استوانه اي
- تلفيق ربع مقنطر ، ربع مجيب و ربع ساعتي و طراحي و ساخت آن
- احياء طراحي و ساخت چند صفحه ويژه براي استرلاب مسطح
- ارائه مقالاتي در باره ابزارهاي نجوم قديم
- طراحي و چاپ و انتشار كيت آموزشي استرلاب

- بازآفرینی و ساخت استرلاب مسطری

- طراحي چاپ و انتشار ساعت آفتابي افقي
- طراحي و نظارت بر اجراي بزرگترين ساعت آفتابي مدل سياره اي ايران توسط يكي از دانشجويان

 

استرلاب يكي از مهم‌ترين ابزارهاي نجومي است كه هزاران سال پيش براي اندازه‌گيري زوايا و پارامترهاي نجومي و تجزيه و تحليل داده‌هاي نجومي مورد استفاده قرار مي گرفته است. و درواقع يك ابزار چند منظوره بوده كه پيشينيان به عنوان يك كامپيوتر آنالوگ از آن بهره فراوان گرفته‌اند و همچنين امروزه نيز بسياري از ابزارهاي كنوني با الگوبرداري از استرلاب ساخته شده است. در استرلابها معمولا از دو يا چند دستگاه مختصات كروي مربوط به آسمان كه نسبت به يكديگر متحرك مي باشند استفاده مي شود. و اغلب زمين ساكن در نظر گرفته شده و ستارگان و اجرام آسماني نسبت به آن در حركتند. اما در استرلاب زورقي، ستارگان نسبت به ناظر ساكن در نظر گرفته شده و افق ناظر متحرك است. بنابراين طراح آن كه ابوسعيد سجزي ( اهل سيستان يا منطقه سگزي اصفهان بوده ) به حركت وضعي زمين اعتقاد داشته است. كه در بسياري از متون قديمي نجوم همچون كتابهاي ابوريحان بيروني بدان اشاره گرديده است. در ساختار اين ابزار افق ناظر و شاخص مياني آن به شكلي ويژه است كه زورق هاي بادباني را در ذهن تداعي مي كند بنابراين اين نوع استرلاب به استرلاب زورقي شهرت دارد.  



کلمات کليدي : استرلاب زورقي اسطرلاب نجوم قديم اخترشناسي باستان astrolabe
ارسال شده در مورخه : سه شنبه، 27 بهمن ماه ، 1388 توسط admin


مرتبط با موضوع :

 ثبت ملی استرلاب ایرانی  [سه شنبه، 20 مهر ماه ، 1400]
 گفتگوی زنده ابزارهای نجوم قدیم  [سه شنبه، 14 ارديبهشت ماه ، 1400]
 نگاهی به پرونده ثبت ملی استرلاب  [سه شنبه، 26 شهريور ماه ، 1398]
 فیلم استرلاب  [جمعه، 16 فروردين ماه ، 1398]
 استرلاب ایرانی ثبت ملی شد  [سه شنبه، 2 آبان ماه ، 1396]
 طراحي و ساخت زرقاله توسط كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان  [چهارشنبه، 16 دي ماه ، 1388]

نام شما: [ کاربر جدید ]

عنوان:
 
نظر:


:) ;) |) :- :( :0 :# *) ^) +)) :} |(( @: (:) :? :**

کد امنيتي : kij30mor
تايپ کد امنيتي : [ بازگشت ]

ابوسعید احمد بن محمد بن عبدالجلیل السجزی منجم (امتیاز : 0)
توسط ميهمان در مورخه : چهارشنبه، 15 دي ماه ، 1389
ابوسعید احمد بن محمد بن عبدالجلیل السجزی منجم وریاضیدان بزرگ ومشهور درقرن چهارم هجری است.ابوریحان بیرونی دراثارالباقیه ابوسعید را مهندس نامیده ودرکتاب استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب درباره ی این اختراع اینگونه نوشته: از ابوسعید سجزی اسطرلابی از نوع واحد بسیط دیدم که شمالی وجنوبی ومرکب نبود وان را اسطرلاب زورقی می نامید واو را از جهت آن اسطرلاب تحسین کردم.....ابوریحان درکتاب اثار الباقیه از زبان ابوسعید درباره ی ماه های ایرانی چنین می نویسد: از ابوسعید احمد بن محمد بن عبدالجلیل سجستانی شنیدم که قدمای سجستان اینطور نقل می کردند که ایشان ماه هارا به نام های دیگر می خواندند...کواذ، رهو،اوسال،تیرکیانوا،سریزوا.....برمبنای متون باز مانده برای بررسی پیشینه دانش کیهان شناسی وستاره شناسی ایرانیان باید از سیستان وسرزمین نیمروز اغاز کرد درشاهنامه فردوسی درچند مورد به ستاره شناسان سیستان اشاره شده درداستان کیخسرو: ستاره شناسان کابلستان----همه پاکرایان زابلستان ویا ززابل بخواه وزکابل بخواه----ستاره شناسان وهم موبدان----دهخدا درلغت نامه ذیل نام سجستان اورده است مسقطالراس جمعا از علما ومحدثان بوده است.به دیده ذبیح الله بهروز کهن ترین رصد خانه درهمین ملک نیمروزدرشهر زابل به نام جاودان گث نام داشته.....


[ ارسال جوابیه ]


اسطرلاب زورقي (امتیاز : 0)
توسط ميهمان در مورخه : سه شنبه، 18 مرداد ماه ، 1390
درود. واقعا كارتون جاي تقدير داره.وقتي قسمتي از مقاله‌تون رو كه در مورد تغيير افق ناظر بود خوندم، ياد يكي از قابليت‌هاي نرم‌افزار نجومي آسمان پرستاره(استاري نايت) افتادم كه وقتي به بالاي جو سياره ميريم، مي‌تونيم افق ديد رو تغيير بديم و خيلي استفاده‌هاي ديگه.فهميدن اين موضوع خيلي برام جذاب و شگفت‌انگيز بود.خسته نباشين. راستي يه غلط تايپي هم تو ابتداي خط پنجم(از آخر!) بود: الف واژه‌ي "اغلب" جا افتاده. سپاس. زنده باد.


[ ارسال جوابیه ]

امتیاز دهی به مطلب
امتیاز متوسط : 5
تعداد آراء: 13


لطفا رای مورد نظرتان را در مورد این مطلب ارائه نمائید :

عالی
خیلی خوب
خوب
متوسط
بد

انتخاب ها

 گرفتن پرينت از اين مطلب گرفتن پرينت از اين مطلب

اشتراک گذاري مطلب

موضوعات مرتبط

اخترشناسي باستان

  

PHPNuke Farsi [MT Edition] Project By PHPNuke.ir
مدت زمان ایجاد صفحه : 0.69 ثانیه