اگرچه چنان كه در خور نجوم ايران باشد، در زمينه نجوم حرفه اي در چهارصد سال اخير قدمهاي چنداني برداشته نشده است. اما از سال 1378 شاهد پيشرفت سريع در بخش نجوم آماتوري بوده ايم. و در شهرهاي بزرگ و بسياري از شهرهاي متوسط و حتي كوچك گروهها انجمنها و مراكز نجوم شكل گرفته ، و شروع به كار نموده است. و امكاناتي در حد توان براي آموزش نجوم گردآوري گرديده است. اما اغلب ساختمانها و مجموعه ها ياز يك ساختمان ديگر به عنوان مركز نجوم تغيير كاربري داده شده است. تا به عنوان مجموعه اي براي فعاليت هاي ترويجي نجوم استفاده شود. و اگر هم از ابتدا با اين قصد ساخته شده اند، ساختار چندان مشخصي براي آنها در نظر گرفته نشده است. چراكه در شهرسازي وجود چنين مجموعه هايي از قبل برنامه ريزي نمي شود. بنابراين لزوم طراحي چنين مجموعه هايي در نجوم كشور آشكارا احساس مي شود. اين دانشگاه كاشان و مخصوصا اين رصدخانه سعي نموده تا با تشويق و ترقيب دانشجويان رشته هاي مرتبط همچنين ارائه راهنمايي هاي لازم اين خلا را جبران نمايد.
محمد سلطان الكتابي دانشجوي رشته معماري دانشگاه كاشان و منجم آماتور تاكنون فعاليتهاي زيادي در زمينه عكاسي نجومي انجام داده است. او طراحي يك سايت مركز نجوم آماتوري را به عنوان پروژه پايان دوره كارشناسي انتخاب نمود. اين پروژه زير نظر مهندس مهدي ممتحن مدرس دانشكده معماري دانشگاه كاشان به عنوان استاد راهنما و مهندس صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان به عنوان مشاور طراحي شده است. آقاي سلطان الكتابي اين طرح را براي موقعيت ويژه اي در شهر اصفهان و در حاشيه زاينده رود طراحي نموده است. ايشان با توجه به تجربياتي كه در زمينه نجوم آماتوري دارند، مي توانند ارتباط مناسبي بين كاربردها و نيازهاي سازه هاي نجومي و معماري برقرار نمايند.
در اين طرح ابتدا اطلاعات مختصري در زمينه كليات دانش اخترشناسي و تاريخچه آن ارائه گرديده است. سپس به بررسي تاريخچه نجوم ايران پرداخته و مهمترين مراكز نجوم و رصدخانه هاي ايران مورد بررسي قرار گرفته است. در ادامه به نيازهاي يك مجموعه اي كه با هدف ترويج نجوم و فعاليت در زمينه نجوم آماتوري اختصاص دارد، تحليل گرديده است. و با توجه به گستره فعاليت طرح، نسبت به تعيين ساختار اقدام شده است.
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
اين مجموعه براي پذيزش همزمان حدود 500 نفر در قسمتهاي مختلف بنا طراحي شده . مهم ترين بخشهاي اين طرح شامل موارد زير مي باشد:
آسمان نمايي با زيربناي 1700 متر مربع و ظرفيت 100 نفر
سالن آمفي تئاتر با زيربناي 700 متر مربع و ظرفيت 200 نفر
مركز اداري و آموزشي در سه طبقه و زيربناي 850 متر مربع
گالري با زيربناي حدود 100 متر مربع
رصدخانه با زيربناي 130 متر مربع و گنبدي به قطر 4 متر
فضاي مناسب براي رصد با تلسكوپهاي قابل حمل
فضاي سبز، گذرگاه ها و فضاي بازي بچه ها
پاركينگ و ...
در پلان كلي مجموعه از ساختار استرلاب مسطح به عنوان مهمترين ابزار نجومي كه تاكنون بشر در بازه چند هزار سال از آن استفاده كرده الگوبرداري شده است. همچنين در طراحي مجموعه اداري و آموزشي از ساختار گردونه مهر كه قدمت چند هزار ساله در معماري ايران دارد بهره گرفته شده است. و از وجود سازه هاي نجومي مانند ساعت آفتابي ، سدسي فخري ، شاخص نيمروز و آونگ فوكو ، ساختار صورتهاي فلكي ، كره سماوي ، دنباله دارها و ... در جاي جاي بنا نيز استفاده شده است.
تعدادي از تصاوير نجومي آقاي محمد سلطان الكتابي را مي توانيد در گالري تصاوير سايت مشاهده نماييد.
